Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç ile Ahmet Özhan, "Sanattan Tevhide Çalıştayı"na konuk oldu

İSTANBUL (AA) - İstanbul İlim ve Kültür Vakfı ve İstanbul Medeniyet Enstitüsü işbirliğiyle Rami Kütüphanesi'nde düzenlenen "Sanattan Tevhide" çalıştayı devam ediyor.

Çalıştaya konuk olan İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) Genel Direktörü Prof. Dr. Mahmut Erol Kılıç, maddi ve manevi sanat arasında bir ayrımın olmadığını söyledi.

Kılıç, hat ve musikinin görünürde maddi malzemelerle icra edildiğini ancak asıl sanatın bu maddi unsurların ötesinde anlam kazandığını belirterek, şunları kaydetti:

"İsterseniz bir hat yazın, isterseniz musiki icra edin… Hat için kalem, kağıt ve mürekkep, musiki için vurmalı ya da üflemeli sazlar gerekir. Bunların hepsi maddi nesnelerdir. Fakat bir kamışa nefes üflediğinizde ancak o zaman bir ses çıkar, hat sanatında da durum böyledir. Hattın maddi oluşumunun ardında, 'Ben o kimselerim ki, o kimselerin yürüyen ayağı, gören gözü, tutan eli oldum' sözüyle ifade edilen manayı kavradığınızda, ortaya çıkan levhayı zahiren bir insan yapıyor gibi görünse de gerçekte o sanatın ardında o yüce sanatkarın kudretini görmemiz gerekir."

- "Her ne şey ki tezahürdedir, perdelerden bir perdedir"

Maddi bir sanat eserinin, arkasında yüce sanatkarı da göstermesi gerektiğine dikkati çeken Kılıç, Sivas Divriği Ulu Camii'ni buna örnek gösterdi.

Kılıç, caminin mimari tasarımının Taçkapı'yı ön plana çıkaracak şekilde yapıldığını dile getirerek, "Binanın etrafında dolaşın, etraf, duvarlar sade. Hiçbir sanat eseri yok, düz duvar ve sadece kapı muhteşem. Acaba sadece kapı ustası mıydı orada çalışan? Duvar ustası sanatçı değil miydi? Hayır, orada bir felsefe var, giriş çok önemli. Maneviyat erbabı derler ki, 'kapıyı bul' sadece." dedi.

Yola çıkmanın önemli olduğunu ifade eden Kılıç, "Yine bir benzetmeyle, lokomotifi rayın üstüne oturtmak. Bu vagonu rayın üstüne oturtmak. Bu vagon rayın üstünde değilse, itsen de gitmez, hızlı tren de desen gitmez. Ama rayın üstüne oturtursan o elbet bir gün yerini bulur." açıklamasında bulundu.

Kılıç, ibadetin insanı bir anlama ulaştırması gerektiğini belirterek, "Her ne şey ki alemde zuhura geldi, perdelerden bir perdedir. Her ne şey ki tezahürdedir, perdelerden bir perdedir. Kıldığın namaz, tuttuğun oruç, elinde tuttuğun mushaf, bunların hepsi eğer manaya seni çıkarmazsa perdelerden bir perde olur." ifadelerini kullandı.

- "Her şey izafidir, geçicidir, dönüşmeye mahkumdur"

Türk Tasavvuf Musikisi ve Folklorunu Araştırma ve Yaşatma Vakfı Başkanı Ahmet Özhan ise sanatın ilahi isimlerin tezahüründen ibaret olduğunun altını çizerek, "Sanatkar yoktur, zanaatkar vardır. Çünkü sanat bediidir, evveli olmayan bir şeydir. O ancak Cenabı Hakk'a ait bir özelliktir." diye konuştu.

Özhan, yegane sanatkarın Allah olduğunu vurgulayarak, "'Ezel de benim, ahir de benim, zahir de benim, batın da benim' diyen odur. Ondan başka bir varlık yoktur. Her şey izafidir, geçicidir, dönüşmeye mahkumdur. Artık böyle görmemiz lazım. Bunu hayata geçirmemiz lazım. İlişkilerimizi bunun üzerinden kurmamız lazım." tespitini paylaştı.

Müziğin de mimarinin de özünde Allah'ın ilminden izler taşıdığına işaret eden Özhan, "Bir sanatkarı Allah'a nispet ederken şirk çağrıştıran bir yaklaşım değil, o kulda tecelli eden, o tecelligahta ortaya çıkan ilahi yansımayı kavrayarak sanata bakmamız gerekir." dedi.